سفر به دوره اشکانی در نقش برجسته های تنگ «سولک» بهمئی

کد : 10184

گروه : اخبار شرکت

تاریخ : 10 آذر 1403 ساعت 8:38:49

کپی لینک کوتاه

یاسوج- ایرنا -اگرچه در آخرین ماه فصل پاییز به علت سرمای هوا امکان ورود مسافران به بسیاری از مناطق گردشگرپذیر کشور کمتر شده است

اما در منطقه باستانی تنگ «سولک» شهرستان بهمئی ، فرصت کم نظیری برای سیر و سیاحت به هزار توی تاریخ ایران باستان و گشت و گذار در طبیعت بکر آن فراهم است.

به گزارش ایرنا،در شهرستان گرمسیری بهمئی درجنوب استان کهگیلویه و بویر احمد، تنگه‌ای به نام «سولک» یا «سروک» وجود دارد که در فارس نامه ناصری از آن به عنوان «سروک»به معنی گردنه سروهای کوچک یاد شده است.

این روزهای پاییزی سیر و سیاحت در منطقه باستانی نقش برجسته های تنگ «سولک» در کنار دره ای سرسبز و پوشیده از درختان بلوط و سرو در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی شهر لیکک مرکز شهرستان بهمئی ، تجربه ای به یادماندنی و خیال انگیز در اختیار گردشگران قرار می دهد.

قدم زدن در مسیر سنگفرش اسب رو، وجود چشمه گوردک و سروهای زیبا در نزدیکی نقش برجسته های تنگ «سولک»سفری خاطره انگیز به هزار توی تاریخ برای علاقه مندان به آشنایی بیشتر با تمدن کهن ایران زمین است.

نام این تنگه به خاطر سروهای زیبا به تنگ «سولک» شهرت یافته است، اینجا ۱۳ نقش برجسته بر روی قطعه سنگ ها حجاری شده که یادگاری از دوره الیمائی و اشکانی است.

آنچه در تنگ «سولک» می توان دید

نقش برجسته های تنگ «سولک» که صحنه های گوناگونی از آیین های باشکوه باستانی، نمادهای دینی، رزم های سواره و پیاده نظام، تاجگذاری، تاج‌ستانی، گرفتن حلقه قدرت در حضور خدایان، شکار شاهی، تشریفات و خوش آمدگویی را در دل کوهستان به تصویر کشیده سندی بر تاریخ و تمدن کهن سرزمین ایران است.

% buffered00:00

-02:01

Download

در تنگ «سولک» حداقل چهار مجموعه نقش برجسته مشاهده می شود که یکی از سازه ها نقش ۲ نفر را در حال ایستاده حکاکی کرده که هر ۲قبا و شلواری به سبک لباس‌های دوره اشکانی بر تن دارند.

در نقشی دیگر در ردیف بالا از قسمت چپ ابتدا فردی روی تختی نشسته، در طرفین او اشخاصی ایستاده‌اند، در نقش وسط سواری به شیری حمله کرده و در بالای او کتیبه‌ای به خط پهلوی اشکانی دیده می‌شود.

در ردیف پایین مردی با یک شیر در حال جنگ است و در طرف شمال غربی این تخته سنگ یک نفر روحانی در کنار آتشدانی ایستاده و روی طبقه زیرین این سکو کتیبه‌ای به خط پهلوی اشکانی مشاهده می شود.

روی نمای شمالی آن نیز مجلسی در ۲طبقه نمایانده شده به طوری که در طبقه بالا مردی خوابیده و تاجی در دست دارد و روی دست چپ خود لمیده و در سمت چپ این شخص سه سرباز نیزه به دست دارند و در لابه لای آنان سه نوشته به زبان پهلوی اشکانی نوشته شده است.

به فاصله کمی در طرف شمال این تخته سنگ نقش برجسته دیگری دیده می شود که روی نمای جنوبی آن یک اسب سوار نشان داده شده،کمی دورتر یک تخته سنگ دیده می‌شود که روی آن نقاشی اشخاصی که در کنار آتشدان حکاکی شده است.

همچنین شاهزاده‌ای به صورت سواری مصور شده که شیری را می‌کشد یا با دشمنی جنگ تن به تن می‌کند،در جای دیگر همان شاهزاده دیده می‌شود که ایستاده و بزرگتر از اشخاص دیگر در صحنه است و شاهزاده‌ای را به تخت می‌نشاند و در برابر یک قربانگاه که به شکل تخته سنگ مخروطی شکل است و دیهیمی روی آن قرار دارد که به ستایش ایستاده است.

سپس در طرف چپ قربانگاه روی یک تخت که بر پایه سه عقاب قرار دارد، به طرز ایرانیان نشسته و دست راست خود را با حلقه مظهر قدرت به سوی ۲ تن از سران تابع خود گسترده است.

کمی دورتر مجلسی است که در آن یک ایزد به شاهزاده‌ای مقام می‌بخشد و پس از آن صحنه جنگ یک شاه که بر اسبی سوار است و خود و زره بر تن دیده می‌شود که با نیزه خود به دشمن حمله می‌کند.

برخی از پژوهشگران این محل را محراب خدایان کهن و عبادتگاه اقوام الیمایی می دانند،اشکانیان یا پارتیان حدود چهار سده بر ایران فرمانروایی داشتند اما از آنجا که به دلیل کمبود مستندات مکتوب اطلاعات کافی از آنان موجود نیست،چنین آثاری می تواند به شناخت بهتر این دوره تاریخی کمک کند.

بسیاری از آثار باستانی کشف شده اشکانیان در شهرهای نسا، هاترا و پالمیر است که خارج از مرزهای ایران امروزی هستند و همین امر اهمیت تنگ سولک را بیشتر می کند.

از آنجائی که حکومت اشکانیان ملوک الطوایفی و حکومت الیمائیان نیز یکی از قدرتمند ترین حکومت های محلی سلسله اشکانی است این مکان به خوبی ویژگی های حکومت الیمایی دوره اشکانی را به تصویر می کشد.

تعداد افراد نقوش تنگ سروک ۴۰ نفرند و حیوانات شامل هفت نقش دو اسب، دو شیر و سه پرنده است که در این نقوش سلاح‏‌ها عبارتند از نیزه بلند، شمشیر، خنجر، گرز، تبرزین، چماق‌، کمان‌، تیر، ترکش و نقش پرچم. یکی از مشخصات مهم اثر تنگ سروک نمایش چهره کامل انسانی است که هم با آثار اشکانیان و هم با آثار ساسانیان متفاوت است.

کتیبه های تنگ سولک دارای خط و زبان آرامی است،این سنگ نوشته ها و نقوش برای نخستین بار در سال ۱۲۷۵هجری قمری در اواخر حکومت محمد شاه قاجار توسط بارون دوبد جهانگرد و دبیر اول سفارت روسیه شناسایی شد و سپس در سال ۱۳۲۲ هجری شمسی نیز از سوی سر اورل استین انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت.

ارزش جهانی نقش برجسته های تنگ سولک

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت:نقوش برجسته تنگ سولک در این استان از آثار بسیار زیبا و منحصر به فرد است که سال ۱۳۱۶ به عنوان نخست میراث فرهنگی منطقه در فهرست آثار ملی ثبت شد.

مجتبی امیرحسینی اظهار کرد: این اثر که مراحل ابتدایی ثبت جهانی آن چند سال پیش انجام شده از نگاه پژوهشگران ارزش ثبت در میراث جهانی را دارد.

وی بیان کرد: سازمان میراث فرهنگی کشور پس از انجام بررسی های کارشناسی قابلیت ثبت جهانی نقوش برجسته تنگ سولک بهمئی را تایید کرده است.

وی تاکید کرد:چندین طرح استحکام بخشی بر روی نقش برجسته های سنگ های تنگ «سولک» در سال های اخیر انجام شده است.

امیرحسینی خاطرنشان کرد: تنگ «سولک» افزون بر گردشگران می تواند مورد توجه پژوهشگران علاقه مند به حوزه های تاریخی و طبیعی نیز باشد.

وی عنوان کرد: این منطقه که سالیانه مقصد هزاران ایرانگرد و جهانگرد است دارای یک کمپ گردشگری است که مسافران می توانند در آن چادر برپا کنند.

تنگ ماغر با پوشش گیاهی و آب و هوای دلپذیر ، دریاچه برم الوان با طبیعتی زیبا ، منطقه تفریحی و کوهستانی کفش کنان در سواحل زیبای سد مارون ، بارگاه زیارتی امامزادگان سید اسدالله و سید ابراهیم (ع) با آب و هوای مطبوع و بارگاه امامزاده بابااحمد (ع) با معماری دوره سلجوقی از دیگر جاذبه های گردشگری شهرستان بهمئی است.

شهرستان بهمئی به جز در مشرق که با شهرستان کهگیلویه در استان هم مرز است در شمال با باغملک ، در جنوب با بهبهان ، در غرب با رامهرمز و در جنوب غربی با امیدیه و آغاجاری در استان خوزستان هم مرز است .

این شهرستان با جمعیتی حدود ۳۸ هزار نفر به مرکزیت شهر لیکک در فاصله ۳۰۰ کیلومتری یاسوج مرکز کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است.

برچسب ها

میراث